موفقیت نوعی توانایی است که راه رسیدن به هدف را برای ما آسان می سازد . موفقیت یک سفر است که در تمامی ابعاد و جنبه های زندگی جریان دارد.
ما هر که هستیم ودر هر کجا و با هر شرایطی که زندگی می کنیم ، می توانیم در رسیدن به خواسته های ارزشمند خود موفق باشیم ولی باید بدانیم که موفقیت رایگان به دست نمی آید ،قیمت دارد و به آن قیمت آن بذل کوشش و جدیت دائمی از سوی ماست.
برای کسب موفقیت تنها به دست آوردن اطلاعات و دانش کفایت نمی کند، بلکه به کار گیری و تمرین مستمر آن اطلاعات است که مارا به مقصود می رساند . دانش و اطلاعات به کار گرفته شده و تمرین شده را مهارت می نامند.
موفقیت در تحصیل نیازمند دو چیز است:
1-علاقه
2-مهارت ( کاربرد ماهرانه ی فنون وروش ها)
اگر کسی نسبت به تحصیل بی علاقه است علت را بیرون از خود جست و جو نکند و برای ایجاد علاقه به والدین هم توصیه می شود صرفا" از ابزارهای بیرونی استفاده نکنند ، چرا که تقویت انگیزه های درونی فرد و حذف ابزارها و فشارهای بیرونی است که می تواند اورا درکسب موفقیت کمک کند.
مهارتهای موفقیت در تحصیل
آشنایی و به کار گیری مجموعه فنون و روش هایی که منجر به فهم بهتر مطالب درسی و پیشرفت و موفقیت تحصیلی می شود را مهارتهای موفقیت در تحصیل می گوییم.
نقش والدین و مربیان در موفقیت تحصیلی
بهتر است ما به عنوان والدین و مربیان ، از کودکی به فرزندان خود یاد بدهیم که چگونه یاد بگیرند تا ضمن پایداری مطالب آموخته شده قادر باشند تغییرات مفید و مطلوب را در خود بیش از پیش به وجود آورند.
در شیوه های جدید آموزشی گفتن ، شرح دادن ، رو نویسی کردن ، حفظ کردن و تلاش هایی از این قبیل را نمی توان آموزش نامید.
آموزش بایستی به مغز تلنگر بزند و او را به سوی یادگیری سوق دهد و میل به یادگیری را در او تحریک کند . یادگیری بدون انگیزه و تفکر مانع کشف و بروز استعداد و خلاقیت فرزندان می شود ، اگر آموزش با تفکر و انگیزه توام باشد ویاد گیرنده را درگیر کند منجر به یادگیری های عمیق در او می شود. همان طور که در شعار آموزشی سازمان یونسکو آمده است:
Tell me and I forget اگر به من بگویی ، فراموش می کنم
Teach me and I remember اگر یادم بدهی ، به خاطر می آورم
Involve me and I learn اما اگر درگیرم کنی ، یاد می گیرم
انواع مهارتهای موفقیت در تحصیل
از نظر صاحبنظران و کارشناسان آموزشی مهم ترین مهارتهایی که می تواند منجر به موفقیت تحصیلی شود به قرار زیر است:
رمز برخورداری از این مهارتها دانستن ، تمرین و به کار گیری هرچه بیشتر آن هاست.
*هدف گذاری
* برنامه ریزی درسی
* روش صحیح مطالعه
* تقویت حافظه
* تمرکز و دقت
* تغذیه و استراحت
* امتحان
* آرامش
* مدیریت زمان
* کنکور
هدف
هدف موضوع یا جایگاهی است که برای رسیدن به آن فکر و تلاش می کنیم . اگر ندانیم به کجا می رویم رسیدن به مقصد دشوار و به تعبیری ناممکن است . شاید به جرات بتوان گفت یکی از مهم ترین دلایلی که دانشجویان از موفقیت تحصیلی مطلوبی برخوردار نیستند، نداشتن هدف است.
پس برای موفقیت اولین گام انتخاب هدف است.
برنامه ریزی
برنامه ریزی حرکتی هوشمندانه ، منطقی و مرحله بندی شده برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده است .
صاحبنظران علم مدیریت معتقدند : اگر 20 درصد از زمان خود را صرف برنامه ریزی کنیم 80 درصد با قیمانده را با اطمینان بیشتری قدم برخواهیم داشت.
مطالعه
نتیجه تحقیقات بیانگر آن است که بیشترین اطلاعات از طریق مطالعه بدست می آید بنابراین مطالعه مهم ترین شیوه یادگیری است که با خواندن ، یادداشت برداری ، مرور کردن و تمرکز همراه است.
مطالعه بدون شناخت و به کارگیری روش صحیح مطالعه ممکن است نه تنها موفقیت تحصیلی را به همراه داشته باشد چه بسا زمینه ی بی علاقگی فرد را از درس و تحصیل نیز فراهم نماید.
برای کسب موفقیت تحصیلی علاوه بر داشتن علاقه به مطالعه ، آشنایی با روش صحیح مطالعه نیز ضروری است .
روش صحیح مطالعه نیازمند آگاهی از تکنیک ها، شرایط ، موقعیت ها و عوامل محیطی است که به نسبت نوع درس مورد مطالعه متفاوت است . به کار بردن فنون ماهرانه ی مطالعه ، آن را آسانتر و لذت بخش تر می نماید و در نتیجه علاقه به مطالعه را افزایش می دهد.
حافظه
مغز انسان دارای میلیاردها سلول زنده است و در صورتی که روش صحیح استفاده از این توانایی نامحدود را بیاموزیم از موفقیت لذت خواهیم برد.
مغز انسان از دو نیمکره چپ وراست تشکیل شده است . نیمکره چپ مربوط به حفظیات ، فرمول و محاسبات و نیمکره راست مربوط به تصویر ، رنگ ، خلاقیت و نمایش است.
بیشتر انسان ها تنها از نیمکره چپ خود استفاده می کنند در حالی که حافظه بلند مدت در نیمکره راست انسان قرار دارد.
آشنایی با انواع حافظه ، روش انتقال مطالب به حافظه بلند مدت ، روش رسم نمودار های حافظه و رعایت فواصل زمانی مرور درس ها و منحنی فراموشی به ما کمک خواهد کرد که در مطالعه و یادگیری دروس احساس موفقیت بیشتری داشته باشیم.
تغذیه و استراحت
کسب موفقیت تحصیلی مستلزم توجه به تمامی نیازها از جمله نیاز جسمی ، عاطفی ، اجتماعی و...می باشد.
آگاهی از روش های تغذیه و استراحت صحیح می تواند در موفقیت تحصیلی موثر باشد. برای مثال این که بدانیم:
* مصرف چه غذایی حافظه را تقویت می کند؟
* کدام مواد غذایی خستگی را کاهش داده و بازدهی بیشتری ایجاد می کند؟
* شب قبل از امتحان – صبح امتحان چه مواد غذایی مناسب تر است؟
* میزان و فواصل خواب و استراحت دربرنامه ریزی درسی تا چه حد است؟
* چگونه می توان با کنترل عوامل محیطی و به کار بردن راهبردهای رفتاری بیشترین انرژی را در هنگام خواب دریافت کرد؟
امتحان
در امتحان معمولا" چیزی بالاتر از معلومات شخصی فرد را مورد آزمایش قرار می دهند.
گاهی افراد اظهار می دارند درس را خیلی خوب خوانده اند اما از امتحان نتیجه دلخواه را کسب نکرده اند.
در امتحان فکر ،آرامش ، نظم ، توانایی انتقال ، میزان دریافت و درک مطلب فرد نیز مورد سنجش و اندازه گیری قرار می گیرد.
کسب فنون و مهارت های ( قبل از امتحان – حین امتحان – بعد از امتحان) به دانشجویان کمک می کند تا بر موفقیت تحصیلی خود بیفزاید.
آرامش
هر پدیده و موقعیت جدیدی با اضطراب و نگرانی همراه است درس پاسخ دادن ، امتحان ، کسب رتبه و... همه آن ها به میزانی که در تجربه نیامده باشد اضطراب آورتر است.
از آن جایی که داشتن آرامش باعث می شود تا بتوانیم از تمامی توانایی هایمان به صورت کامل استفاده کنیم . آگاهی از تکنیک های کسب آرامش در مواقع بروز اضطراب نقش موثری در موفقیت تحصیلی دارد.
مدیریت زمان
موفقیت تحصیلی در گرو توجه ویژه دانشجویان به عامل زمان است. زمان صحیح برای برنامه ریزی ، مطالعه ، استراحت ، مرور درس ها و از همه مهم تر مدیریت زمان در جلسات آزمون.
دانشجویانی هستند که با داشتن اطلاعات علمی بسیار بالا به دلیل عدم مدیریت زمان در جلسه آزمون فرصت نمی کنند به همه سئوالات پاسخ دهند . به خاطر داشته باشیم حتی کسب رتبه های برتر فقط با داشتن اطلاعات علمی میسر نیست ، زیرکی و استفاده درست از وقت نیز نکته مهمی است که بایستی به آن توجه نمود